Onbekend maakt onbemind

VOORWOORD

Problemen in de multiculturele samenleving worden steeds vaker verweten aan een gebrek aan sociale cohesie, aldus prof. R. Gowricharn hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg.
Een zinsnede uit een publicatie van Prof. Gowricharn van het tijdschrift Bestuurskunde, jaargang 12 - No. 8, dat de titel draagt "Sociale cohesie en culturele diversiteit". (1)

Dit als aanvang in mijn studieopdracht om een betoog voor u samen te stellen naar aanleiding van een literatuur onderzoek over het project ""onbekend maakt onbemind" in de Eindhovense wijk Vaartbroek. (2)
Doel van dit project is als volgt omschreven; "het bevorderen van dialoog en daarmee vergroten van binding aan de directe woonomgeving van autochtone en allochtone buurtbewoners op straat- of buurtniveau. Het middel huiskamergesprekken beoogt een sneeuwbal effect teweeg te brengen in de buurt, waarin mensen deelnemen aan een dergelijk gesprek en die vervolgens behulpzaam willen zijn bij het organiseren van een volgend gesprek".
Het streven is te komen tot een meer homogene sociale cohesie onder de wijkbewoners.

In mijn hierna volgend betoog, naar aanleiding van beschreven sociale activiteiten en ervaringen opgedaan in de Eindhovense wijk Vaartbroek, hoop ik naar voren te kunnen brengen dat een algeheel streven naar een homogeen sociale cohesie niet een doel op zich kan zijn. Mijn vraag hierbij is, moet men dit ook willen.


Helmond, 09-11-2008.








INHOUD

- Voorwoord

- Inleiding

- Mijn betoog

- Samenvatting

- Conclusie

- Bijlage: zoekplan

- Bibliografie









INLEIDING

Soms moeten ingrijpende gebeurtenissen plaatsvinden om mensen te doen realiseren, dat niet alles een vanzelfsprekendheid is, maar eerder een interactie is tussen individuen of bevolkingsgroepen. Het bereiken van een homogene sociale cohesie is een langdurig streven en van een grotere orde dan die van een overigens goed en professioneel opgezette wijkgerichte sociale activiteit, zoals men door de opzet van het pilot project "Onbekend maakt onbemind" in de Eindhovense Wijk Vaartbroek hoopt te bewerkstelligen.

De stichting Palet is op dit gebied zeer actief, als tweedelijns organisatie.
Zij werkt hierin nauw samen met de afdeling Welzijn Eindhoven, die de eerstelijns organisatie is.

Culturele pluralisme staat synoniem voor het te kort aan sociale cohesie*. Alle optredende problemen in onze samenleving zou een gevolg zijn van de culturele en religieuze verschillen.
(Balkende, 2002). (1)(5)

Een project zoals "Onbekend maakt onbemind" moet daarin een oplossing gaan brengen.
Wij kunnen er niet aan voorbij gaan dat ons land een pluralistische maatschappij is geworden,
net als zovele andere Europese landen.

De pilot "Onbekend maakt onbemind".
In opdracht van het stadsdeelteam Woensel-Noord van de gemeente Eindhoven startte Palet, samen met Welzijn Eindhoven (onderdeel van de Lumensgroep) een pilot van het project "Onbekend maakt Onbemind" in de Eindhovense wijk Vaartbroek.

Een homogene sociale cohesie ligt slechts in het verschiet van een verre toekomst van onze huidige bestaande multiculturele en plurale samenleving, die door allerlei sociale, religieuze, culturele en economische interacties en mechanismen wordt gestuurd naar een echte globale sociale homogene cohesie.

Om een aanvang van een sociale cohesie in een wijk te kunnen creëren zijn kleinschalige sociale projecten, zoals het wijkgerichte pilotproject "Onbekend maakt onbemind" in de wijk Vaartbroek een directe aanzet daartoe. Het op kleine schaal ontwikkelen van oprechte belangstelling in elkaar en respect voor elkaar opent deuren van elkaars belevingswerelden en culturele achtergronden. Zonder deze eerste toenadering zou alles stilliggen. Een toenadering is nodig om contacten te kunnen leggen en meer begrip en respect voor elkaar te verkrijgen.

Stelling: Het pilot project "Onbekend maakt onbemind" moet een sociale cohesie tot stand brengen in de wijk Vaartbroek en zij mag daarin niet meer zijn dan een eerste stap daartoe.














MIJN BETOOG in relatie tot de wijk Vaartbroek in Eindhoven.


Aan het wonder voorbij....................is de titel van het boek van Allister Sparks, waarin de recentelijk geschiedenis van het moderne Zuid-Afrika wordt beschreven na de benoeming van Nelson Mandela tot president van Zuid-Afrika (10 mei 1994).

Op de eerste bladzijde van dit boek staat de zin van dhr. Thobo Mbeki (april 1997) (3)
"Het is niet iedere generatie gegeven om bij de scheppingsdaad tegenwoordig te zijn en erin te participeren". Dit naar aanleiding van het einde van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime en de eerste pogingen tot het opbouwen van een non- raciale democratie. Afscheid van president de Klerk en inhuldiging van Nelson Mandela, als de nieuwe president van Zuid Afrika.

En wat ervaren we heden ten dage anno 4 november 2008 de warrige verkiezing van senator Barack Obama, als eerste zwarte president van Amerika. Een bij uitstek multiculturele samenleving sprak met hun democratische uitgebrachte stem zich voor het eerst uit een zwarte president te verkiezen boven een blanke. Maar daar ging het niet om, het ging om de persoonlijkheid van de gekozen president Barack Obama.
Dit proces en succes voor de natie is pas tot stand gekomen na generaties en talloze conflicten van raciale en culturele aard. (4)
Zelfs de huidige president van Italië (Berlisconi) heeft er problemen mee gezien zijn opmerking op de TV ( Nova, 7 november 2008) over de huidskleur van de nieuwe president van de VS.
Wij, u en ik, hebben dit voorrecht mogen beleven. Wij stonden erbij en keken er naar, maar nu "aan het wonder voorbij", wat nu. De toekomst zal het echter ons laten zien. Wij kunnen er zeker van zijn, dat er nog veel, heel veel (sociaal)werk en dienst verlening nodig zal zijn.

"" Ik heb 'n droom"" zo zei ds. Martin Luther King in zijn toespraak van 1963 (Obama was zelf toen 2 jaar) . In deze toespraak gaf hij aan, dat hij hoopte, dat zijn 4 kleine kinderen zouden leven in een natie waarin men niet op hun huidskleur zouden worden beoordeeld, maar naar de inhoud van hun karakter.

Terug naar de orde van de dag, voor een moment heeft de VS een bijna homogene sociale cohesie laten zien in haar keuze van wie hun nieuwe president moet worden.
In ons land speelt de van Marokkaanse afkomstige Amsterdamse wethouder dhr. Ahmed Aboutaleb een belangrijke rol bij de benoeming van de nieuw burgemeester van Rotterdam.
Voor ons land een bijzondere ontwikkeling, omdat 't hier gaat om de wereldhaven Rotterdam.

Overheid bestuurders verwijten vaak de problemen in een wijk aan een gebrek aan een (homogene) sociale cohesie, maar daarbij gaat men voorbij aan de complexiteit van het begrip sociale cohesie.
Bestuurders geven de opdracht een sociale cohesie te bewerkstelligen, maar een realisatie ervan is een stap voor stap proces over een lange periode. Een sociale cohesie, zoals het pilot project "Onbekend maakt Onbemind" moet gaan bewerkstelligen in de wijk Vaartbroek.

(A) Naar mijn mening is het belangrijk dat er in de ontwikkeling van een wijk een eerste stap wordt gezet naar het leggen van contacten tussen individuen en gezinnen in een wijk.
Deze contacten kunnen in de vorm van huiskamergesprekken tot stand komen en zeker in het begin is dit een goede basis, maar uiteindelijk niet voldoende om een sociale cohesie te bewerkstelligen voor een gehele wijk. Daar is duidelijk veel meer voor nodig.


(B) Zoals eerder hiervoor gesteld: Het pilot project "Onbekend maakt onbemind" moet een sociale cohesie tot stand brengen in de wijk Vaartbroek en zij mag daarin niet meer zijn dan een eerste stap daartoe. Dit kan naar mijn mening slechts een goede "richting" zijn, maar op zich zelf nooit een doel.
Omdat bestuurders dit in principe graag zouden willen zien, maar in de praktijk is dit vrijwel niet te realiseren.
Dit omdat het aspect tijd altijd een bijzondere rol speelt bij de uitvoering van opdrachten en vaak daarmee strijdig is met een bereiken doel. "Tijd is geld". (Pilot project "Onbekend maakt onbemind")


(C) We leven heden ten dage in een plurale maatschappij, gewild of ongewild, dat geldt voor de meeste Europese landen. Dit betekent, dat wij als samenleving continue onderhevig zijn aan sociale veranderingen van culturele of religieuze aard.
Het multiculturele is de basis geworden van onze samenleving dus ook van onze stads- of dorpswijken. Waar we niet meer onderuit kunnen komen, willen we althans een leefbare samenleving houden.

Projecten, zoals "Onbekend maakt onbemind", het ABCD-project (Helmond 2003), zijn projecten die een aanzet kunnen geven tot een vorm van cohesie door hulp te bieden aan nieuwkomers, oudkomers in een wijk bij hun integratie in de wijk, waarin zij woonachtig zijn.
De autochtone bewoner 'n de wijk zal in feite ook moeten integreren in deze multiculturele samenleving. Belangrijk is dat iedere bewoner in de wijk zijn eigen identiteit kan hebben en behouden, zonder dat men met elkaar in conflict komt, dat men elkaar kan en mag waarderen en repecteren voor wat men is .

(D) Echter een homogene cohesie is gewenst en noodzakelijk in alle sectoren van sociaal-maatschappelijke -, medische dienstverlening en overheids- en bestuurlijke diensten.
Een oprechte homogene cohesie op deze niveaus zullen naar mijn mening een belangrijke schakel zijn in het bereiken van een grotere sociale cohesie in de stads- of dorpswijken.
Ik denk hierbij aan geldinstellingen, ziekenhuizen, verzorgingshuizen, huisartsenposten, notarissen, welzijnsorganisaties, restaurants, caf'ee's e.d.

Het gemis daarvan, zal aanleiding kunnen zijn voor onbegrip en mogelijke conflicten, zoals die in ernstige mate te zien waren in 2006 in een wijk in 's-Hertogenbosch. Hier leidde een buren ruzie tot de dood van een bewoner met daarop volgend een onrust, die jaren geduurd heeft.

Dit laatste in tegenstelling naar wat we eerder vernoemd hebben. Daar hadden we het over een maatschappelijke cohesie in een wijk of natie. En dat is van een veel grotere en complexere orde.

SAMENVATTING.

In het kader van mijn Literatuur opdracht over het pilot project "Onbekend maakt onbemind"
heb ik de volgende punten trachten te belichten;
- De opinie van prof. R. Gowricharn, dat niet alle sociale problemen in het land te wijten zijn aan een gebrek aan sociale cohesie. Ondermeer ten gevolge van het feit, dat wij meer en meer zijn komen te wonen in een plurale samenleving, bestaande uit vele cultuur of bevolkingsgroepen.
- Dat het verkrijgen van meer sociale cohesie in een woonwijk, zoals Vaartbroek in de gemeente Eindhoven, veel meer zal vergen dan één pilot project. Maar dat zo'n project wel noodzakelijk is om tot de aanvang van een sociale cohesie te kunnen komen.
Een belangrijk probleem hierbij is vaak het tijdbestek, waarin het een en ander tot stand moet komen, althans volgens de opdrachtgevers (gem. Eindhoven)
- Het bereiken van een sociale cohesie binnen een wijk of natie kan niet zondermeer een doel op zich worden, omdat we leven in een plurale samenleving.
- In zo'n plurale samenleving is 'n homogene sociale cohesie eerder niet dan wel gewenst, omdat men anders in een situatie terecht komt dat men elkaar gaat uitsluiten, eerder dan opnemen en respecteren.
- Nelson Mandela, Barack Obama zijn vertegenwoordigers geworden van historische momenten uit onze hedendaagse geschiedenis. Waaruit blijkt, dat bepaalde sociale en politieke ontwikkelingen veel tijd en tranen kunnen kosten

CONCLUSIE:

Het project "Onbekend maakt onbemind" blijkt een belangrijke aanzet om in de toekomst een sociale cohesie tot hoger niveau te brengen, maar dat zal nog veel tijd en verdere projecten kosten.
Mandela, noch Obama, zijn binnen een korte tijd op hun bijzondere positie gekomen, dat heeft generaties geduurd en vele conflicten en slachtoffers gekost. Maar toch zijn deze historische momenten realiteit van onze dagen geworden.
Zo zal dat ook in de besproken wijk Vaartbroek gebeuren. Stap voor stap, gezin voor gezin.

Gerealiseerd moet worden dat vaak een homogene sociale cohesie bereikt wordt na een dramatische of kritieke situatie, zoals tijdens de verkiezing van Barak Obama,
de overwinning van het nationale voetbalteam. Of juist het tegengestelde door bijvoorbeeld de plotselinge dood van een buurtbewoner zoals in een wijk van 's-Hertogenbosch het geval was.


Helmond, 09-11-2008
Tijen Celik.





BIJLAGE: ZOEKPLAN

Naar aanleiding van literatuur onderzoek opdracht heb ik het volgende zoekplan gevolgd.
Ik ben gaan navragen bij stichting Palet in Eindhoven, in zake de projecten binnen de gemeente Eindhoven.
Deze stichting kende ik reeds vanuit mijn directe werkzaamheden in de stichting Humanitas.

Aan de hand van de verkregen informatie van de stichting Palet heb ik de keuze gemaakt om mijn onderzoek te richten op het pilot project "Onbekend maakt onbemind".

Vervolgens ben ik gaan zoeken via google naar aanknopingspunten t.a.v. dit project.
In de bibliotheek van de stichting Palet heb ik de nodige literatuur stukken kunnen vinden.

Ik heb een bezoek gebracht aan het wijkcentrum Vaatbroek en daar gesproken met de diverse projectleiders, dhr J. v.d. Biggelaars, mvr. Canan Yenice.

Daarnaast heb ik via kranten en ander media informatie verkregen over het aspect de Plurale samenleving, tevens zijn de in de bibliografie genoemde boeken geraadpleegd inzake relevante onderwerpen.

Dit alles heeft uiteindelijk geleidt tot dit betoog.

Met dank aan de stichting Palet, Gemeente Eindhoven, Projectleiders "Onbekend maakt Onbemind".












BIBLIOGRAFIE
*(1) Tijdschrift Bestuurskunde, jaargang 12 - No. 8, titel "Sociale cohesie en culturele diversiteit". Prof. R. Cowricharn.
Uit dit tijdschrift heb ik veel voor- en tegenargumenten kunnen halen en vervolgens mijn mening proberen te vormen.

*(2) Projectopdrachtverslag "Onbekend maakt onbemind", pagn.4 , -paragraaf 1.3
Inhoudelijke informatie ingewonnen m.b.t het project “Onbekend maakt Onbemind”

*(3) Aan het wonder voorbij. Alister Sparks, 2003
Uit dit boek heb ik ook veel inspiratie kunnen halen en dit in een andere invalshoek kunnen weerleggen in mijn betoog.


*(4) Volkskrant, jaargang 87, N0.25679, do. 6-11-2008.
Informatie wat er op dit moment zich afspeelt, dit om een vergelijking te maken van wat er nu en toen zich heeft afgespeeld m.b.t. het proces tot een sociale cohesie.

*(5) Visie, 09-11-2008
Tevens heb ik ook gebruik gemaakt van mijn eigen ervaringen uit mijn eigen werkveld.
Ik heb diverse projecten uitgevoerd zoals: Het ABCD- project, het Project Sportmaatje voor allochtone en autochtone bewoners, de Duaaltrajecten voor oudkomers en nieuwkomers uitzetten en hen hierbij begeleiden. Buurtactiviteiten organiseren en uitvoeren in Helmond en Eindhoven.